ชาดกเรื่อง “ห่านฟ้าและเต่า”
...
…
เรื่องราวของภาพสลักนูนต่ำ ข้างราวบันไดทางขึ้น “วัดจันทิเมนดุต” (Chandi Mendut Vihara) บนเกาะชวา
....
.....ในสมัยหนึ่งพระพุทธเจ้าประทับอยู่วัดเชตวัน เมืองสาวัตถีทรงปรารภพระโกกาลิกะผู้เดือดร้อนเพราะปากไม่ดีว่า ...
...
“....เมื่อครั้งหนึ่งนานมาแล้ว พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นมหาอำมาตย์ สอนธรรมแก่พระเจ้าพรหมทัตผู้ครองเมืองพาราณสี โดยปกติพระราชาเป็นคนพูดมาก พูดไม่เพราะและไม่มีหางเสียง เสนาอำมาตย์พยายามหากลอุบายกล่าวตักเตือนพระองค์อยู่เสมอ แต่ก็ไม่สามารถห้ามปราบพระองค์ได้ พระโพธิสัตว์มหาอำมาตย์จึงเล่าเรื่องถวายว่า
...
“....มีสระน้ำแห่งหนึ่งในป่าหิมพานต์ มีเต่าตัวหนึ่งอาศัยอยู่ มันเป็นเพื่อนกันกับลูกห่านฟ้า 2 ตัว
วันหนึ่ง ลูกห่านฟ้าได้มาเยี่ยมเต่าและได้ชวนมันไปเที่ยวที่ถ้ำทอง โดยให้เต่าคาบไม้ไว้แล้วหงส์จะคาบปลายทั้งสองข้างบินไป แต่ก่อนไปได้ตกลงกับเต่าว่า
...
“เต่าเจ้าเอ๋ย เจ้าต้องอดทนไม่พูดอะไรเลย จนกว่าจะถึงถ้ำของเรานะ มิเช่นนั้นท่านจะต้องร่วงลงพื้นดิน” เต่ารับคำอย่างมั่นเหมาะ แต่พอห่านฟ้าบินผ่านเมืองพาราณสี ผู้คนพยายามยิงธนูหน้าไม้ แต่ก็ไม่โดน จึงตะโกนยั่วยุว่า
...
“เฮ้ ๆ พวกเรามาดูห่านฟ้าหามเต่า เร็วเข้า เต่ามันไม่มีปัญา ต้องให้ห่านฟ้าช่วยเหลือ”
...
เต่าได้ฟังเช่นนั้นก็บังเกิดอารมณ์ไม่พอใจในคำยั่วยุ จึงเผลออ้าปากพูดว่า “พวกเจ้าจะไปรู้อะไร เราต่างหากที่กำลังหามห่านฟ้าไป” เมื่อเต่าอ้าปากพูด มันจึงหลุดออกจากไม้ที่มันได้คาบเอาไว้ แล้วร่วงจากฟ้าตกลงไปยังพื้น ชาวบ้านจึงช่วยกันจับเต่าฆ่ากิน...”
.....
ขณะที่พระโพธิสัตว์กำลังเล่าเรื่องจนจบนั้น มีเสียงอื้ออึงมาว่า “มีเต่าตกจากท้องฟ้าลงมาตายตัวหนึ่ง” อำมาตย์ทั้งหลายพร้อมด้วยพระเจ้าพรหมทัตจึงเสด็จไปที่นั้น พระราชาตรัสถามถึงสาเหตุที่เต่าตกลงมาตาย พระอำมาตย์โพธิสัตว์ได้โอกาส จึงให้โอวาทพระเจ้าพรหมทัตเป็นว่า
...
“เต่าพออ้าปากจะพูด ได้ฆ่าตนเองแล้วหนอ เมื่อคาบท่อนไม้อยู่ดีแล้ว กลับฆ่าตนเองเสียด้วยคำพูดของตนเองนั่นแหละ ข้าแต่พระองค์ผู้ประเสริฐในหมู่วีรชน บุรุษผู้เป็นบัณฑิต เห็นเหตุวันนี้แล้วควรพูดให้ดี ไม่ควรพูดด้วยอารมณ์หุนหัน ขอพระองค์ทรงทอดพระเนตรเต่าผู้ถึงความพินาศเพราะการพูดเถิด พระพุทธเจ้าข้า”
...
พระราชาทราบว่ามหาอำมาตย์กำลังพูดถึงพระองค์ จึงตรัสถามขึ้นอย่างว่า “ที่ท่านพูดหมายถึงเราใช่ไหม ?” อำมาตย์โพธิสัตว์จึงกราบทูลว่า
...
“มหาราชา..ไม่ว่าจะเป็นพระองค์หรือใครคนไหน ๆ ก็ตามที หากเมื่อพูดเกินประมาณ ....ย่อมถึงแก่ความพินาศด้วยกันทั้งสิ้น”
ไม่มีความคิดเห็น :
แสดงความคิดเห็น